Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng hiện nay tập trung vào việc tối ưu hóa hiệu suất và tiết kiệm năng lượng, đồng thời đảm bảo môi trường làm việc an toàn và thoải mái cho người lao động. Vậy tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng nào được áp dụng hiện nay?
1. Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng là gì?
Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng là các quy định và hướng dẫn nhằm đảm bảo rằng không gian làm việc trong nhà xưởng được chiếu sáng một cách hiệu quả, phù hợp với từng loại công việc. Những tiêu chuẩn này thường bao gồm các yếu tố như mức độ chiếu sáng (lux), phân bố ánh sáng, chỉ số hoàn màu (CRI), độ chói, và nhiệt độ màu của đèn.
Áp dụng đúng tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động mà còn đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người lao động trong suốt quá trình làm việc.
2. Các tiêu chuẩn trong chiếu sáng nhà xưởng
2.1. Tiêu chuẩn Việt Nam 7114–1:2008: Ecgônômi – Chiếu sáng vùng làm việc
Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008 (ISO 8995-1:2002) có tên đầy đủ là "Ecgônômi – Chiếu sáng vùng làm việc – Phần 1: Vùng làm việc trong nhà" quy định các yêu cầu về chiếu sáng nhằm tạo điều kiện làm việc tốt nhất, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người lao động.
| STT | KHU VỰC CHỨC NĂNG | ĐỘ RỌI | CHỈ SỐ HOÀN MÀU (RA) | MẬT ĐỘ CÔNG SUẤT | GIỚI HẠN HỆ SỐ CHÓI LÓA |
| 1 | Xưởng sản xuất, nhà máy | 200 | 80 | >13 | 19 |
| 2 | Phân xưởng gia công chi tiết | 300 | 80 | >13 | 19 |
| 3 | Khu vực dây chuyền sản xuất | 750 | 80 | >13 | 22 |
| 4 | Khu vực kiểm định chất lượng thành phẩm | 500 | 80 | >13 | 22 |
| 5 | Khu vực nhà kho | 100 | 80 | <8 | 19 |
Tiêu chuẩn Việt Nam 7114–1:2008: Ecgônômi – Chiếu sáng vùng làm việc
2.2. Tiêu chuẩn chiếu sáng theo “Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia: QCVN 09:2013/BXD”
Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia: QCVN 09:2013/BXD là tiêu chuẩn về "Các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả" do Bộ Xây dựng ban hành. Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu kỹ thuật nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng năng lượng trong các công trình xây dựng, bao gồm cả hệ thống chiếu sáng.
Quy chuẩn áp dụng với công trình thiết kế chiếu sáng nhà xưởng có diện tích từ 2500m2 trở lên. Đảm bảo độ rọi (lux) phù hợp cho từng loại không gian và công việc. Sử dụng đèn có hiệu suất phát quang cao để tiết kiệm năng lượng. QCVN 09:2013/BXD yêu cầu hệ thống chiếu sáng phải có hiệu suất năng lượng cao, với mục tiêu giảm thiểu tiêu thụ điện năng trong khi vẫn đảm bảo chất lượng ánh sáng.
Tiêu chuẩn QCVN 09:2013/BXD là cơ sở để các chủ đầu tư, nhà thầu và các đơn vị thiết kế, thi công áp dụng trong quá trình xây dựng và vận hành các công trình nhằm đảm bảo sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm.
3. Phương pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng
Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng là một quy trình quan trọng nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn, hiệu quả và thoải mái cho người lao động. Dưới đây là phương pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng:
- Xác định nhu cầu chiếu sáng. Ví dụ, công việc yêu cầu chi tiết cao sẽ cần mức độ chiếu sáng cao hơn. Xem xét diện tích nhà xưởng, chiều cao trần, vị trí máy móc, thiết bị và cách bố trí không gian.
- Chọn loại đèn phù hợp. Đèn LED thường được ưa chuộng vì hiệu suất cao, tuổi thọ dài và tiết kiệm năng lượng. Chọn loại đèn có công suất và nhiệt độ màu phù hợp với yêu cầu công việc.
- Tính toán số lượng và công suất đèn. Dựa trên diện tích không gian, chiều cao trần và yêu cầu chiếu sáng (lux), tính toán số lượng đèn cần thiết để đạt được độ sáng mong muốn.
- Thiết kế hệ thống chiếu sáng. Sử dụng phần mềm mô phỏng (Dialux, Relux) để mô phỏng và tối ưu hóa thiết kế chiếu sáng, đảm bảo sự phân bố ánh sáng đồng đều và hiệu quả.
